Inspektor ochrony danych osobowych Przedszkola nr 1 w Świeciu - Pani Małgorzata Kollas, kontakt: malgorzata.kollas@cbi24.pl, numer telefonu 533 229 001.

Rola rodziny w życiu dziecka

Rodzina jest najważniejszą grupą społeczną, w której człowiek w swoim życiu uczestniczy. Ma ona tyle aspektów i funkcji, że nie sposób przecenić jej roli. Definicji rodziny jest wiele. Uwzględniają one strukturę, jej funkcje, interakcje zachodzące między poszczególnymi jej członkami. Początkowo rodzina rozpatrywana była przede wszystkim jako środowisko wychowawcze. W badaniach nad nią analizowano w związku z tym jedynie wpływ rodziców na dzieci, akcentując w ten sposób znaczenie pierwszych doświadczeń życia dziecka dla późniejszego życia jednostki.

Współczesne podejście do rodziny jest nieco bardziej wieloaspektowe. Teoretycy i praktycy tego zagadnienia zajmują się nie tylko (jednostronnym) wpływem rodziców na dziecko, ale również analizą wzajemnych interakcji między poszczególnymi członkami rodziny, oddziaływaniem całej rodziny na poszczególnych członków oraz wpływem relacji między pozostałymi osobami w rodzinie na każdego z jej członków. Stanowisko to traktuje rodzinę jako strukturę, system interakcji wzajemnych, a każdego z jej członków - jako uczestnika owej struktury.

Dla rozwoju zdrowej, zrównoważonej osobowości największe znaczenie ma układ wewnętrznych stosunków w rodzinie. Rodziny, w których istnieje silna, prawidłowa więź, zapewniają dzieciom lepsze przystosowanie społeczne i pełniejszy rozwój osobowości. Gdy istnieje dobre współdziałanie, współpraca między rodzicami, gdy brak destruktywnego współzawodnictwa, a konfliktów niewiele - wówczas dzieci są emocjonalnie zdrowe.

W prawidłowej rodzinie zachowana jest zdrowa równowaga między potrzebą zachowania indywidualności poszczególnych jej członków a potrzebą wchodzenia w relacje interpersonalne.

Budująca indywidualność to prawidłowe poczucie własnej wartości, akceptacja siebie, swoich umiejętności i ograniczeń, a także brak tendencji do sprawowania kontroli nad innymi oraz niechęć do znajdowania się pod zbyt silną kontrolą innych. Natomiast prawidłowa, konstruktywna potrzeba relacji wyraża się w chęci nawiązywania kontaktów z innymi, wrażliwości na ich uczucia, umiejętności komunikowania i słuchania o nich, swobodzie, braku lękliwości czy podejrzliwości.

Większość ludzi posiada omówione cechy w zrównoważonych proporcjach. Istnieją jednakże osoby (a co za tym idzie - również rodziny), u których ta równowaga ulega zachwianiu. Osoba skrajnie indywidualistyczna jest egocentryczna i pozbawiona wrażliwości na innych. Brak jej empatii, kieruje wobec innych negatywne emocje. Nie posiada umiejętności budowania i utrzymywania zdrowych relacji międzyludzkich. Natomiast ktoś, u kogo dominuje nastawienie na relacje, jest słabszy jako jednostka. Swoje poczucie wartości uzależnia od opinii i akceptacji innych. Nie jest w stanie „wyodrębnić" własnych uczuć od emocji pozostałych członków rodziny. Czuje się przez nią zdominowany; nie potrafi samodzielnie podjąć decyzji, a swoje wysiłki koncentruje na „przypodobaniu się" za wszelką cenę pozostałym osobom.

Rodzina, w której panują właściwe proporcje między potrzebą indywidualności a potrzebą wchodzenia w relacje, zapewnia dzieciom poczucie bezpieczeństwa, stabilności i trwałości rodziny. Pomaga im dorastać, uczy samodzielności, podejmowania decyzji, analizowania własnych myśli i uczuć. Rodzice okazują dzieciom miłość, wyzwalają aktywność i inicjatywę. Nie krytykują, nie stawiają za wzór innych dzieci, natomiast często okazują aprobatę. Są konsekwentni, ale nie sztywni i nieprzejednani w podejmowaniu decyzji.  

Z powyższego nasuwa się wniosek, że o efektach wychowania dziecka w rodzinie nie decydują specjalne metody wychowawcze, lecz charakter i formy relacji rodziców z dziećmi. Jeśli relacje łączące rodziców z dziećmi są prawidłowe i zdrowe, jeśli dziecko jest przez rodziców akceptowane, to nawet sporadyczne błędy wychowawcze nie zniweczą ich. I przeciwnie – nawet najbardziej wyszukane metody wychowawcze zawiodą, gdy stosunki między rodzicami a dziećmi są wrogie lub obojętne.

Opracowała: Irena Małyszko, psycholog

źródło:https://samorzad.gov.pl/web/poradnia-pp

Czytamy dzieciom po to, by wzbudzić w nich zainteresowanie światem, by rozwijać ich inteligencję i wyobraźnię, a czasem po to, aby szybciej zasnęły. Każdy powód jest dobry, by sięgnąć po książkę i spędzić czas ze swoimi pociechami oraz zaszczepić w nich miłość do literatury. Badania naukowe potwierdzają, że czytanie dzieciom pozytywnie oddziałuje na ich rozwój. Jednak jeśli będziemy monotonnie przechodzić przez bajkę niczym przez instrukcję obsługi pralki, nie wpłyniemy na postępy malucha, lecz znudzimy i jego i siebie. Jak zatem czytać? Oto porady polonistki.

W magazynie Pediatrics opublikowano wyniki badań przeprowadzonych na dzieciach w wieku od 3 do 5 lat przy użyciu rezonansu magnetycznego. Naukowcy przeskanowali mózgi maluchów podczas wysłuchiwania przez nich nagrań czytanych bajek, jak również neutralnych odgłosów szumu. Okazało się, że dzieci pochodzące z domów, w których często czyta się książki, w trakcie odsłuchiwania nagrań miały zdecydowanie bardziej zaktywizowany obszar mózgu odpowiedzialny za rozumienie i wizualizację obrazów1. Badania udowadniają także, że głośne czytanie dzieciom 3-5 razy w tygodniu zwiększa ich zdolności poznawcze i poprawia umiejętność składania liter w późniejszych latach, przez co mają lepsze wyniki w szkole.

— Czytanie pociechom na głos sprawia, że poznają one otaczający ich świat oraz opanowują język, czyli podstawowe narzędzie do komunikowania się i zdobywania wiedzy. Rozwija się też wtedy zmysł wzroku i słuchu oraz percepcja słuchowa. Dodatkowo dziecko ćwiczy umiejętność skupienia się na danej czynności, zwłaszcza jeśli rodzic w trakcie czytania książeczki wzmacnia przekaz gestem. Jest to także jeden z lepszych sposobów na budowanie więzi z młodym człowiekiem i wspólne spędzenie czasu — mówi Aneta Korycińska, pedagożka znana w Internecie jako Baba od polskiego i ekspertka księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl.

Kiedy zacząć wspólne czytanie?

Eksperci polecają czytać nawet noworodkom, bo dzięki temu stymulujemy rozwój ich mózgu3. Ponadto spokojny i melodyjny głos rodzica skutecznie uspokaja maluszki. W późniejszych etapach życia słuchanie czytanek jest również bardzo istotne. Pediatrzy uważają, że codzienne czytanie dziecku przez 20 minut ma ogromny wpływ na jego rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny4.

— U kilkulatków czytanie na głos pomaga rozwijać koncentrację, ćwiczy umiejętność skupienia na zadaniu, pomaga w wychowaniu, uczy o świecie zewnętrznym i wewnętrznym dziecka — tłumaczy emocje i zachowania innych. Ważną zaletą głośnego czytania jest kształtowanie umiejętności językowych, dzięki osłuchiwaniu się z poprawnymi i zróżnicowanymi gramatycznie strukturami językowymi, młodzi ludzie uczą się precyzować myśli i tworzyć zdania. To prawda, że jeśli ktoś dużo czyta — zwłaszcza na głos — ma łatwość w precyzyjnym formułowaniu komunikatów. Dlatego warto wprowadzić w swoim domu czytanie interaktywne. Bawmy się opowieścią, modulujmy głos, podkładajmy słowa pod ilustracje, powtarzajmy te same frazy, rozmawiajmy o bohaterach, odpowiadajmy na milion pytań o przygody postaci oraz sami zadawajmy dzieciom pytania — podpowiada Aneta Korycińska, ekspertka księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl.

Wskazane jest też wspólnie czytanie ze starszymi dziećmi, które już chodzą do szkoły i potrafią same składać litery. Wspólna lektura może być pomocna w wychowaniu, gdyż fabuła będzie bardzo dobrym punktem wyjścia do rozmów o otaczającej młodego człowieka rzeczywistości oraz o jego emocjach i uczuciach. Im starsze pociechy tym bardziej skomplikowane rozmowy można z nimi przeprowadzać, wpływając w ten sposób na ich rozwój intelektualny i emocjonalny.

Jak wzbudzać zainteresowanie książkami?

Jeśli rodzicom zależy, by dzieci lubiły książki, warto już od najmłodszych lat budować u nich mechanizm książkowej nagrody, czyli przedstawiać czytanie jako coś pozytywnego, nie zmuszać i nie stosować rozdziałów jako karę za złe zachowanie. Nie wszystkie dzieci trzeba przekonywać do lektury, jednak niektóre potrzebują jakiegoś bodźca, inspiracji — jest to dobry moment na propozycję wspólnego czytania.

— Podstawą rozwijania pasji czytelniczej jest relacja — samotne czytelnictwo, jako odskocznia od codzienności dotyczy zwykle osób, których do lektur nie trzeba zachęcać. U wszystkich tych, których nudzi lub męczy czytanie, ważna jest inspiracja ze strony dorosłych, a żeby ona mogła zaistnieć potrzebna jest rozmowa, z której pozna się zainteresowania dziecka i pomoże dobrać odpowiednie lektury — mówi ekspertka.

Ważne jest zadbanie o to, by codzienne święto książki odbywało się w miłej atmosferze, w ten sposób budują się pozytywne skojarzenia. Należy zaplanować odpowiedni czas na czytanie oraz zadbać, by wszyscy ułożyli się w wygodnej pozycji i byli gotowi do relaksu. Na co dzień dziecko powinno też mieć łatwy dostęp do własnych książek — dziś poleca się półki, na których stawia się książki okładką do przodu, by literatura kusiła, aby po nią sięgnąć. Można też chodzić z dzieckiem do biblioteki i traktować tę wyprawę jako przygodę, w której ono samo decyduje o jej przebiegu. Ciekawym sposobem na pokazanie maluchom, że czytanie to świetna zabawa jest korzystanie z gier tematycznych.

— Na rynku nie brakuje pięknie ilustrowanych i mądrych książeczek dla dzieci w różnym wieku, które zachwycą też niejednego rodzica. Istnieją nawet książki dla niemowląt przeznaczone do „czytania” rękoma, wyróżniają się monochromatycznymi kolorami i różnorodnością struktur. Aby zachęcić do czytania starsze dzieci warto sięgnąć po literki magnetyczne, gry polegające na układaniu wyrazów, a także sylabowe makao czy scrabble dla juniorów. Dobrym pomysłem na edukację będą także karty na spostrzegawczość z sylabami lub ulubionymi bohaterami literackimi, takimi jak np. Kicia Kocia — mówi Agata Kaczanowska z księgarni Internetowej TaniaKsiazka.pl

Miłość do książek można rozbudzać w każdym wieku, jednak warto robić to jak najwcześniej. Dobrze jest inspirować dziecko, wspólnie z nim czytać i bawić się literaturą. Ważne jest także, aby pociechy widziały swoich rodziców z książką w rękach, ponieważ dobry przykład to podstawa.

źródło:Jak czytać dzieciom, aby wpływać na ich rozwój? - Opieka Okołoporodowa